ພຸດທະສາສນາ
Wednesday, 23 April 2014
Wednesday, 16 April 2014
ຕອບບັນຫາເລື່ອງ ການເຮັດບຸນ
ຕອບຕາມຜູ້ເຖົ້າ ທີ່ເປັນບັນດິດອາຈານວ່າ
---------
- ຖາມ: ເປັນຫຍັງຈຶ່ງເຮັດບຸນ.
- ຕອບ: ເຮັດບຸນເພາະເຮັດຄວາມດີ.
- ຖາມ: ທຳຄວາມດີໄດ້ຫຍັງ ຄົນທຳບໍ່ດີກະຍັງມີຫຼາຍ.
- ຕອບ: ທຳຄວາມດີ ໄດ້ຄວາມສຸກ.
- ຖາມ: ຄົນທຳຄວາມຊົ່ວສຸກກະມີຫຼາຍ ບໍ່ເຫັນວ່າເຂົາຊິທຸກ.
- ຜູ້ຕອບຖາມ: ຄົນທຳຊົ່ວໄດ້ສຸກຈັງໃດ ?
- ຕົນຖາມຕອບ: ເຫັນຄົນບໍ່ເຄີຍທຳບຸນສິນທານ ຍິ່ງຮັ່ງມີລໍ້າລວຍ.
- ຕອບ: ຄວາມຮັ່ງມີ ບໍ່ໝາຍວ່າຈະມີຄວາມສຸກສະເໝີໄປ.
- ຄົນຖາມອະທິບາຍ: ເຂົາສຸກຫັ້ນແລ້ວ ເຫັນເຂົາຢາກໄດ້ຫຍັງ ຢາກເຮັດຫຍັງ ຢາກໄປໃສກະໄດ້ໝົດ.
- ຜູ້ຕອບຖາມ: ແລ້ວຖາມວ່າໃນໃຈເຂົາເປັນສຸກບໍ ?
- ຕົນຖາມຕອບ: ບໍ່ຮູ້ດອກ ແຕ່ເຫັນເຂົາສຸກສະບາຍບໍ່ເດືອດບໍ່ ແຄ້ນຫຍັງ ?
- ຜູ້ຕອບ: ບຸນ ແລະສຸກໃນທາງສາສະໜາ ແມ່ນໃຫ້ຄວາມສຸກທາງໃຈເປັນອັນດັບແ ຮກ, ຫາກປະກອບກຳທຳກຸສົນໃຈເຂົາເປັນສຸກ ສະບາຍ ເຢັນ ບໍ່ຮ້ອນ ບໍ່ກົວໄພ ນັ້ນລະຄວາມສຸກ ທີ່ເກີດຈາກການທຳບຸນ ຄືທຳຄວາມດີ ອັນເປັນກຸສົນ ຜູ້ທີ່ມີຊັບ ບໍ່ມີຊັບ ກໍມີສຸກ ສະຫງົບ ສັນຕິ ບໍ່ວຸ້ນວາຍ ມີຊັບກໍໃຊ້ຊັບໄປໃນທາງທີ່ຖືກທີ່ຄ ວນ ແລະຊັບເອງກໍບໍ່ເປັນໄພ ຄົນເອງກໍບໍ່ມີໄພ ຄອບຄົວ ຜົວເມັຍ ລູກຫຼານຍາດວົງ ກໍບໍ່ມີບັນຫາ ຕ່າງຈາກຄົນບໍ່ທຳບຸນ ບໍ່ສ້າງກຸສົນ ຊີວິດຂອງ ເຂົາກົງກັນຂ້າມກັບທີ່ກ່າວມານີ້ທ ັງໝົດ.
- ທຸກ ຄື ບໍ່ສະບາຍກາຍບໍ່ສະບາຍໃຈ ມີສິ່ງໃດ ເດືອດຮ້ອນກັບສິ່ງນັ້ນ ເມື່ອເຖົ້າໄປຮ່າງກາຍ ໝົດແຮງມອງທາງຫຼັງ ມີແຕ່ຄວາມສຸກ.
- ສຸກ ຄື ສະບາຍກາຍ ສະບາຍໃຈ ມີສິ່ງໃດ ບໍ່ມີຄວາມເດືອດຮ້ອນ ຍິ່ງເຖົ້າໄປຮ່າງກາຍໝົດ ແຮງຍິ່ງເດືອດຮ້ອນທາງໃຈເປັນອັນດັ ບຕົ້ນ ມອງທາງຫຼັງກວາໄພຕົນເອງ ເພາະເຫັນແຕ່ຄວາມ ຊົ່ວ.
- ດ້ວຍເຫດນັ້ນແລ້ວ ຈຶ່ງຄວນເຮັດບຸນແຕ່ໜຸ່ມແໜ້ນແຂງແຮ ງ ຕອນຮ່າງກາຍກຳລັງມີໄຟຢູ່ນີ້.
- ບຸນໃນທາງພຸດທະສາສະໜາ ມີ 3 ຢ່າງ ຄື
1. ທານະໄມ : (ບຸນສຳເລັດດ້ວຍການໃຫ້ທານ) ເສັຍສະຫຼະ(ໃຫ້), ບໍລິຈາກ, ສົງເຄາະ ອະນຸເຄາະ.
2. ສີລະໄມ: (ບຸນສຳເລັດດ້ວຍການຮັກສາສີນ) ຮັກສາກາຍ ວາຈາ ໃຫ້ສະຫງົບ ຕາມວິໄນ ແລະກົດໝາຍ.
3. ພາວະນາໄມ: (ບຸນສຳເລັດດ້ວຍການພາວະນາ) ຄື ໄຫວ້ພະ, ພາວະນາ. ແລະປະຕິບັດກຳມັດຖານ 2 ຄື
1. ສະມະຖະພາວະນາ(ສະມະຖະກຳມັດຖານ) ຄື ອຸບາຍສະຫງົບໃຈ, ໄດ້ແກ່ການປະຕິບັດທຳດ້ວຍບໍລິກຳ ເປັນການບຳເພັງພຽນທາງຈິດ ໂດຍໃຊ້ສະມາທິເປັນຫຼັກ ມຸ້ງໃຫ້ຈິດສະຫງົບ ລະງັບຈາກນິວອນເຊິ່ງເປັນຕົວການກີ ດຂວາງຈິດ ບໍ່ໃຫ້ບັນລຸຄວາມດີເປັນສຳຄັນ ສະມະຖະກຳມັດຖານ ເປັນອຸບາຍລະຄວາມຟຸ່ງຊ່ານ ຢຸດຈິດໃຫ້ນິ່ງໂດຍໃຊ້ສະມາທິ ຫຼັກສະມະຖະກຳມັດຖານໂດຍຢຶດດອາລົມ ຢ່າງໃດ ຢ່າງໜຶ່ງໃນກຳມັດຖານ 40 ຫ້ອງ.
2. ວິປັດສະນາພາວະນາ(ວິປັດສະນາກຳມັດ ຖານ) ຄື ອຸບາຍສະຫງົບໃຈເພື່ອໃຫ້ເກີດປັນຍາ , ກຳມະຖານ ທຳໃຫ້ເກີດຄວາມຮູ້ແຈ້ງເຫັນຈິງ ໝາຍເຖິງການປະຕິບັດທຳກຳມັດຖານທີ່ ໃຊ້ສະ ຕິເປັນຫຼັກ ວິປັດສະນາກຳມະຖານເປັນການພິຈາລະນ າສະພາວະທຳ ນາມ-ຮູບ ຄື ຂັນ, ທາດ, ອາຍະຕະນະ, ອີນຊີ ໃຫ້ເຫັນຕາມຄວາມເປັນຈິງ ຄື ເຫັນດ້ວຍປັນຍາ ສະພາວະທຳເຫຼົ່ານີ້ ຕົກຢູ່ໃນສະມັນຍາລັກສະນະ ຫຼື້ໄຕລັກ ຄື ອະນິດຈັງ ທຸກຂັງ ອະນັດຕາ ເປັນສິ່ງທີ່ເກີດຈາກ ການລວມຕົວຂອງທາດ 4 ອັນໄດ້ແກ່ ດິນ, ນໍ້າ, ລົມ, ໄຟ ເທົ່ານັ້ນເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ຄວນຢຶດຖ ື.
- ວິປັດສະນາກຳມັດຖານ ເປັນກຳມັດຖານທີ່ມຸ້ງການອົງຮົມເປ ັນຍາເປັນຫຼັກ ແລະຄູ່ກັບສະມັດຖະກຳມັດຖານ ເຊິ່ງມຸ້ງບໍລິຫານຈິດເປັນຫຼັກ.
- ໃນພະສູດ ອັດຖະກະຖາ ກ່າວໄວ້ວ່າ ພາວະນາ ໄດ້ ສຸຕະມະຍະປັນຍາ ກັບຈິນຕາມະຍະປັນຍາ, ສ່ວນໃນວິພັງ ອະນຸໂລມວ່າ ພາວະນາມະຍະປັນຍາ.
- ສະຫຼຸບວ່າ ພາວະນາ ມີ 3 ຢ່າງ ຄື
1. ສຸຕະມະຍະປັນຍາ ປັນຍາເກີດຈາກການສູດ ທ່ອງ ຮຽນ.
2. ຈິນຕາມະຍະປັນຍາ ປັນຍາເກີດຈາກການອົບຮົມຈິດ.
3. ພາວະນາມະຍະປັນຍາ ປັນຍາເກີດການພາວະນາ ອັນມີວິປັດສະນາ ແລະສະມັດຖະກຳມັດຖານນັ້ນເອງ.
- ທັງໝົດທັງປວງທີ່ກ່າວມານີ້ ເປັນການທຳບຸນໃນພຸດທະສາສະໜາ ຄື ທານ, ສິນ, ພາວະນາ ຂາດເສັຍຢ່າງໃດ ຢ່າງໜຶ່ງ ເພາະທັງ 3 ນີ້ເປັນຂອງຄູ່ກັນ.
---------
- ຖາມ: ເປັນຫຍັງຈຶ່ງເຮັດບຸນ.
- ຕອບ: ເຮັດບຸນເພາະເຮັດຄວາມດີ.
- ຖາມ: ທຳຄວາມດີໄດ້ຫຍັງ ຄົນທຳບໍ່ດີກະຍັງມີຫຼາຍ.
- ຕອບ: ທຳຄວາມດີ ໄດ້ຄວາມສຸກ.
- ຖາມ: ຄົນທຳຄວາມຊົ່ວສຸກກະມີຫຼາຍ ບໍ່ເຫັນວ່າເຂົາຊິທຸກ.
- ຜູ້ຕອບຖາມ: ຄົນທຳຊົ່ວໄດ້ສຸກຈັງໃດ ?
- ຕົນຖາມຕອບ: ເຫັນຄົນບໍ່ເຄີຍທຳບຸນສິນທານ ຍິ່ງຮັ່ງມີລໍ້າລວຍ.
- ຕອບ: ຄວາມຮັ່ງມີ ບໍ່ໝາຍວ່າຈະມີຄວາມສຸກສະເໝີໄປ.
- ຄົນຖາມອະທິບາຍ: ເຂົາສຸກຫັ້ນແລ້ວ ເຫັນເຂົາຢາກໄດ້ຫຍັງ ຢາກເຮັດຫຍັງ ຢາກໄປໃສກະໄດ້ໝົດ.
- ຜູ້ຕອບຖາມ: ແລ້ວຖາມວ່າໃນໃຈເຂົາເປັນສຸກບໍ ?
- ຕົນຖາມຕອບ: ບໍ່ຮູ້ດອກ ແຕ່ເຫັນເຂົາສຸກສະບາຍບໍ່ເດືອດບໍ່
- ຜູ້ຕອບ: ບຸນ ແລະສຸກໃນທາງສາສະໜາ ແມ່ນໃຫ້ຄວາມສຸກທາງໃຈເປັນອັນດັບແ
- ທຸກ ຄື ບໍ່ສະບາຍກາຍບໍ່ສະບາຍໃຈ ມີສິ່ງໃດ ເດືອດຮ້ອນກັບສິ່ງນັ້ນ ເມື່ອເຖົ້າໄປຮ່າງກາຍ ໝົດແຮງມອງທາງຫຼັງ ມີແຕ່ຄວາມສຸກ.
- ສຸກ ຄື ສະບາຍກາຍ ສະບາຍໃຈ ມີສິ່ງໃດ ບໍ່ມີຄວາມເດືອດຮ້ອນ ຍິ່ງເຖົ້າໄປຮ່າງກາຍໝົດ ແຮງຍິ່ງເດືອດຮ້ອນທາງໃຈເປັນອັນດັ
- ດ້ວຍເຫດນັ້ນແລ້ວ ຈຶ່ງຄວນເຮັດບຸນແຕ່ໜຸ່ມແໜ້ນແຂງແຮ
- ບຸນໃນທາງພຸດທະສາສະໜາ ມີ 3 ຢ່າງ ຄື
1. ທານະໄມ : (ບຸນສຳເລັດດ້ວຍການໃຫ້ທານ) ເສັຍສະຫຼະ(ໃຫ້), ບໍລິຈາກ, ສົງເຄາະ ອະນຸເຄາະ.
2. ສີລະໄມ: (ບຸນສຳເລັດດ້ວຍການຮັກສາສີນ) ຮັກສາກາຍ ວາຈາ ໃຫ້ສະຫງົບ ຕາມວິໄນ ແລະກົດໝາຍ.
3. ພາວະນາໄມ: (ບຸນສຳເລັດດ້ວຍການພາວະນາ) ຄື ໄຫວ້ພະ, ພາວະນາ. ແລະປະຕິບັດກຳມັດຖານ 2 ຄື
1. ສະມະຖະພາວະນາ(ສະມະຖະກຳມັດຖານ) ຄື ອຸບາຍສະຫງົບໃຈ, ໄດ້ແກ່ການປະຕິບັດທຳດ້ວຍບໍລິກຳ ເປັນການບຳເພັງພຽນທາງຈິດ ໂດຍໃຊ້ສະມາທິເປັນຫຼັກ ມຸ້ງໃຫ້ຈິດສະຫງົບ ລະງັບຈາກນິວອນເຊິ່ງເປັນຕົວການກີ
2. ວິປັດສະນາພາວະນາ(ວິປັດສະນາກຳມັດ
- ວິປັດສະນາກຳມັດຖານ ເປັນກຳມັດຖານທີ່ມຸ້ງການອົງຮົມເປ
- ໃນພະສູດ ອັດຖະກະຖາ ກ່າວໄວ້ວ່າ ພາວະນາ ໄດ້ ສຸຕະມະຍະປັນຍາ ກັບຈິນຕາມະຍະປັນຍາ, ສ່ວນໃນວິພັງ ອະນຸໂລມວ່າ ພາວະນາມະຍະປັນຍາ.
- ສະຫຼຸບວ່າ ພາວະນາ ມີ 3 ຢ່າງ ຄື
1. ສຸຕະມະຍະປັນຍາ ປັນຍາເກີດຈາກການສູດ ທ່ອງ ຮຽນ.
2. ຈິນຕາມະຍະປັນຍາ ປັນຍາເກີດຈາກການອົບຮົມຈິດ.
3. ພາວະນາມະຍະປັນຍາ ປັນຍາເກີດການພາວະນາ ອັນມີວິປັດສະນາ ແລະສະມັດຖະກຳມັດຖານນັ້ນເອງ.
- ທັງໝົດທັງປວງທີ່ກ່າວມານີ້ ເປັນການທຳບຸນໃນພຸດທະສາສະໜາ ຄື ທານ, ສິນ, ພາວະນາ ຂາດເສັຍຢ່າງໃດ ຢ່າງໜຶ່ງ ເພາະທັງ 3 ນີ້ເປັນຂອງຄູ່ກັນ.
Monday, 10 March 2014
ພຣະອະຣິຍະເມດໄຕ ຫຼືພຣະສຣີອະຣິຍະເມດໄຕ, ພຣະເຈົ້າເມດໄຕ, ພຣະພຸດທະເຈົ້າເມດໄຕ, ຫຼືພຣະເມດໄຕ ຫຼືພຣະສີອານ(ອາຣຍ໌)
ພຣະອະຣິຍະເມດໄຕ ຫຼືພຣະສຣີອະຣິຍະເມດໄຕ, ພຣະເຈົ້າເມດໄຕ, ພຣະພຸດທະເຈົ້າເມດໄຕ, ຫຼືພຣະເມດໄຕ ຫຼືພຣະສີອານ(ອາຣຍ໌)
——
- ຕົ້ນເຫດຂອງການຂຽນບົດຄວາມນີ້ :
(ບົດຂຽນບົດນີ້ ຂຽນຂຶ້ນຕາມຄຳຖາມຂອງ ສະມາຊິກເຟຊບຸກທີ່ຖາມມາທາງອິ ນບ໊ອກເດີ ຄົນອື່ນໄດ້ອະນິສົງນຳ)
1. ຊື່ຮຽກທີ່ປາກົດ:
- ພຣະອະຣິຍະເມດໄຕ ຫຼືພຣະສຣີອະຣິຍະເມດໄຕ, ພຣະເຈົ້າເມດໄຕ, ພຣະພຸດທະເຈົ້າເມດໄຕ, ຫຼືພຣະເມດໄຕ, ພຣະສີອານ(ໃນພາສາລາວປາກົດຫຼາ ຍຊື່ຮຽກ) ປາລີຂຽນ Metteyya(เมตฺเตยฺย); ສັນສະກິດຂຽນ मैत्रेय (ไมเตฺรย) ໄທຍຂຽນ พระศรีอริยเมตไตรย, พระสรีอริยเมตตรัย (ໃນພາສາໄທຍ ປາກົດຫຼາຍຊື່ ເໝືອນກັບພາສາລາວ).
2. ນຳເລື່ອງ:
- ພຣະສຣີອະຣິຍະເມດໄຕ ເປັນພຣະໂພທິສັດ ຄືອົງທີ່ຈະໄດ້ເປັນພຣະພຸດທະເ ຈົ້າໃນອະນາຄົດ ຂ້າງໜ້າ ເປັນພຣະພຸດທະເຈົ້າອົງທີ 5 ຄືອົງສຸດທ້າຍ ໃນພັດທະຣະກັບນີ້, ພຸດທະສາສະນິກະຊົນເຊື່ອວ່າເມ ື່ອພຸດທະສາສະໜາຂອງພຣະສະມະນະ ໂຄດົມສຳມາສຳມາສຳພຸດທະເຈົ້າສ ິ້ນສຸດໄປແລ້ວ ໂລກຈະຈະກ້າວເຂົ້າສູ່ແຫ່ງຄວາ ມເສື່ອມຖອຍ ອາຍຸໄຂຂອງມະນຸດ ຈະຄ່ອຍໆລົດລົງໄປຈົນເຫຼືອ 10 ປີ, ໂລກກໍເຂົ້າສູ່ຍຸກມິສັນຍີ, ມະນຸດກໍໄດ້ຮັບໄພອັນຕະລາຍ ແລະມີຄວາມສະຫຼົດໃຈກັບຄວາມຊົ ່ວຮ້າຍທີ່ເກີດຂຶ້ນ ກໍຫັນມາລວມຕົວ ລວມກຸ່ມກັນສ້າງຄວາມດີ ມີການໃຫ້ທານ ຮັກສາ ສິນເປັນຕົ້ນ, ຫຼັງຈາກປະຕິບັດສິນທຳແລ້ວ ອາຍຸໄຂຂອງຄົນເລົ່ານັ້ນກໍເພີ ່ມຂຶ້ນ ຈາກ 10 ສູ່ 20 ປີ ໄປຈົນ 100 ຈົນ 1000 ປີ ຂຶ້ນໄປຈົນຮອດອະສົງໄຂປີ, ໃນຍຸກນີ້ ຈະມີພຣະໂພທິສັດ ບຳເພັງປາຣະມີຄົບ 80 ອະສົງໄຂປາຍແສນມະຫາກັບ, ຈະລົງມາຕັດສະຮູ້ເປັນພຣະພຸດທ ະເຈົ້າ ຕາມພຸດທະພະຍາກອນ ກໍຄື ພຣະສີອະຣິຍະເມຕໄຕໂຍໂພທິສັດນ ັ້ນແລ. (ພຣະອະຣິຍະເມດໄຕພຸດທະເຈົ້ານ ີ້ແລ)
3. ພຸດທະພະຍາກອນ:
- ພຸດທະພະຍາກອນກ່ຽວກັບພຣະສຣີອ ະຣິຍະເມດໄຕ ພົບໃນຄັມພີຂຸດທະນິກາຍ ຂອງສາສະໜາພຸດ ໃນພຣະໄຕປິດົກເຫຼັ້ມທີ 11 ພຣະສູດຕັນຕະປິດົກເຫຼັ້ມ 3 ທີຄະນິກາຍ ປະຕິກະວັກ, ຈາກກະວັດຕິສູດ ເຊິ່ງມີເນື້ອໃນສົມບູນໃນທຸກນ ິກາຍ.
3.1. ຄຳພາຍາກອນ:
”ດູກ່ອນພິກຂຸທັງຫຼາຍ ໃນເມື່ອມະນຸດມີອາຍຸ 80.000 ປີ, ພຣະຜູ້ມີພຣະພາກຊົງພຣະນາມວ່າ ເມຕໄຕ ຈັກສະເດັດຂຶ້ນໃນໂລກ ພຣະອົງເປັນອໍຣະຫັນຕັດສະຮູ້ເ ອງໂດຍຊອບ ເຖິງພ້ອມດ້ວຍວິຊຊາແລະຈາຣະນະ ສະເດັດໄປດີແລ້ວ ຊົງຮູ້ແຈ້ງໂລກ ເປັນສາຣະຖີຝຶກບູຣຸດທີ່ຄວນຝື ກ ບໍ່ມີຜູ້ອື່ນຍິ່ງກວ່າ ເປັນສາສະດາຂອງເທວະດາ ແລະມະນຸດທັງຫຼາຍ ເປັນຜູ້ເບີກບານແລ້ວ ເປັນຜູ້ຈຳແນກແຈກທຳ ເໝືອນຕະຖາຄົດອຸບັດຂື້ນແລ້ວໃ ນໂລກ, ໃນບັດນີ້ເປັນອໍຣະຫັນ ພຣະຜູ້ມີພຣະພາກຊົງພຣະນາມວ່າ ເມດໄຕ ພຣະອົງນັ້ນຈັກຊົງທຳ ໂລກນີ້ພ້ອມທັງເທວະໂລກ ມານໂລກ ພົມໂລກ ໃຫ້ແຈ່ມແຈ້ງດ້ວຍປັນຍາອັນຍິ່ ງ ດ້ວຍພຣະອົງເອງແລ້ວ ຊົງສອນໝູ່ສັດ ພ້ອມທັງສະມະນະພາມ ເທວະດາ ແລະມະນຸດໃຫ້ຮູ້ຕາມ ເໝືອນຕະຖາຄົດໃນບັດນີ້ ພຣະຜູ້ມີພຣະພາກຜູ້ຊົງພຣະນາມ ວ່າເມດໄຕພຣະອົງນັ້ນ ຈັກຊົງສະແດງທຳ ງາມໃນເບື້ອງຕົ້ນ ງາມໃນທ່າມກາງ ງາມໃນທີ່ສຸດ ຊົງປະກາດພົມມະຈັນ ພ້ອມທັງອັດຖະ ພະຍັນຊະນະ ບໍລິສຸດ ບໍລິບູນ ເໝືອນຕະຖາຄົດ ໃນບັດນີ້, ພຣະຜູ້ມີພຣະພາກຊົງພຣະນາມວ່າ ເມດໄຕພຣະອົງນັ້ນ ຈັກຊົງບໍລິຫານພຣະພິກຂຸສົງຫຼ າຍພັນ ເໝືອນພຣະຕະຖະຄົດບໍລິຫານພິກຂ ຸສົງຫຼາຍຮ້ອຍ ໃນບັດນີ້ສະນັ້ນ”
4. ປະຫວັດ:
- ໃນຍຸກຂອງພຣະສີຣິວັດພຸດທະເຈົ ້າ ພຣະສຣິອະຣິຍະເມດໄຕ ຊົງເປັນກະສັດຊົງພຣະນາມວ່າ ພຣະເຈົ້າສັງຂະປັດແຫ່ງນະຄອນອ ິນທະປັດຖະ.
- ວັນໜຶ່ງຊົງຊາບວ່າພຣະພຸດທະເຈ ົ້າສະເເດັດມາໃກ້ໆ ເມືອງອິນທະປັດ ກໍຊົງດີພຣະໄທຈຶ່ງສະເດັດໄປດ້ ວຍບາດ(ເດີນໄປເອງ) ພຽງໜຶ່ງວັນພຣະບາດທັງສອງກໍແຕ ກຊໍ້າ
ວັນທີສາມໜ່ອງກໍເຕັກຊໍ້າພຣະໂ ລຫິດນອງ ວັນທີສີ່ບໍ່ສາມາດສະເດັດຕໍ່ໄ ປດ້ວຍພຣະວິຣິຍະ(ຄວາມພຽນ) ແລະຈິດມຸ້ງໝັ້ນທີ່ຈະເຈົ້າເຝ ົ້າພຣະສີຣິວັດພຸດທະເຈົ້າພຣະ ອົງນັ້ນ, ຈຶ່ງຄ່ອບຄືບຄານໄປດ້ວຍພຣະອຸຣ ະ(ເອິກ) ພຣະພຸດທະເຈົ້າຊົງຊາບດ້ວຍຍານ ທິບ ຈຶ່ງແປງເປັນມານົບໜຸ່ມ(ຊາຍໜຸ ່ມ)ຂັບກວຽນ, ພາໄປເຖິງສຳນັກຂອງພຣະພຸດທະຈົ ້າ, ພຣະອິນ ແລະມະເຫສີທັງສີ່ໄດ້ແປງອົງເປ ັນຍິງຊາຍ ນຳຫໍ່ເຂົ້າທິບ ແລະນໍ້າທິບມາໃຫ້ສະເຫວີຍ, ເມື່ອພຣະອົງຫາຍບວບຊໍ້າຈຶ່ງຊ ົງສະເດັດໄປພຣະວິຫານ ພຽງແຮກພົບພຣະພຸດທະເຈົ້າ ກໍສະຫຼົບເພາະດ້ວຍຄວາມປີຕິໂສ ມະນັດເມື່ອຟື້ນພຣະວໍຣະກາຍຈຶ ່ງຕັດວ່າ:
”ຂ້າແຕ່ພຣະຜູ້ມີພຣະພາກເຈົ້າ ” ແລະກໍບໍ່ໄດ້ຕັດອັນໃດ ດ້ວຍຄວາມຍິນດິພຣະໄທ ພຣະອົງໄດ້ສະດັບພຣະສັດທັມພຽງ ບົດດຽວ ເພາະບໍ່ມີສິ່ງໃດ ຖວາຍບູຊາທຳມະເທດສະໜາ ຈຶ່ງຊົງຕັດພຣະສຽນ(ສີສະ-ຫົວ) ດ້ວຍພຣະນະຂາ(ເລັບ) ຖວາຍເປັນພຸດທະບູຊາ ແລະໃນຍຸກຂອງພຣະໂຄດົມສັມມາສັ ມພຸດທະເຈົ້າ(ອົງປັດຈຸບັນ) ພຣະສຣີອະຣິຍະເມດໄຕ ໄດ້ເປັນສາວົກຂອງພຣະອົງມີນາມ ວ່າ ພຣະອະຊິຕະ ພິກຂຸ, ຄັ້ງໜຶ່ງໄດ້ຮັບພຸດທະພະຍາກອນ ວ່າ “ພຣະອະຊິຕະ ຈະໄດ້ເປັນພຣະພຸດທະເຈົ້າ ໃນອະນາຄົດ”.
- ໂຜດຕິດຕາມການຕັດສະຮູ້.
(ອ່ານເທົ່ານີ້ກ່ອນ ແລ້ວຈັ່ງກັບມາອ່ານຕໍ່ ເພື່ອສ້າງຄວາມເຂົ້າໃຈໃຫ້ດີ ໃນບົດຕົ້ນ)
——
- ຕົ້ນເຫດຂອງການຂຽນບົດຄວາມນີ້
(ບົດຂຽນບົດນີ້ ຂຽນຂຶ້ນຕາມຄຳຖາມຂອງ ສະມາຊິກເຟຊບຸກທີ່ຖາມມາທາງອິ
1. ຊື່ຮຽກທີ່ປາກົດ:
- ພຣະອະຣິຍະເມດໄຕ ຫຼືພຣະສຣີອະຣິຍະເມດໄຕ, ພຣະເຈົ້າເມດໄຕ, ພຣະພຸດທະເຈົ້າເມດໄຕ, ຫຼືພຣະເມດໄຕ, ພຣະສີອານ(ໃນພາສາລາວປາກົດຫຼາ
2. ນຳເລື່ອງ:
- ພຣະສຣີອະຣິຍະເມດໄຕ ເປັນພຣະໂພທິສັດ ຄືອົງທີ່ຈະໄດ້ເປັນພຣະພຸດທະເ
3. ພຸດທະພະຍາກອນ:
- ພຸດທະພະຍາກອນກ່ຽວກັບພຣະສຣີອ
3.1. ຄຳພາຍາກອນ:
”ດູກ່ອນພິກຂຸທັງຫຼາຍ ໃນເມື່ອມະນຸດມີອາຍຸ 80.000 ປີ, ພຣະຜູ້ມີພຣະພາກຊົງພຣະນາມວ່າ
4. ປະຫວັດ:
- ໃນຍຸກຂອງພຣະສີຣິວັດພຸດທະເຈົ
- ວັນໜຶ່ງຊົງຊາບວ່າພຣະພຸດທະເຈ
ວັນທີສາມໜ່ອງກໍເຕັກຊໍ້າພຣະໂ
”ຂ້າແຕ່ພຣະຜູ້ມີພຣະພາກເຈົ້າ
- ໂຜດຕິດຕາມການຕັດສະຮູ້.
(ອ່ານເທົ່ານີ້ກ່ອນ ແລ້ວຈັ່ງກັບມາອ່ານຕໍ່ ເພື່ອສ້າງຄວາມເຂົ້າໃຈໃຫ້ດີ ໃນບົດຕົ້ນ)
Sunday, 9 March 2014
ປິດສະໜາທຳ
- ຄໍາຖາມຂອງອາຈານສັກມອນ ສີຣິສັກ (ທີ່ຖາມມາໃນໃນເຟຊີບຸຄ)
ສະບາຍດີ ພຣະອາຈານ.
ຕອນເຊົ້າມື້ນີ້, ພວກຂ້ານ້ອຍໄດ້ນັ່ງສົນທະນາກັນຢູ່ຫ້ອງການ, ກໍເລີຍຍົກເອົາບັນຫາໜຶ່ງຂຶ້ນມາໂລມກັນ ເລື່ອງ:
'ຢາກກິນເຂົ້າ ໃຫ້ປູກໃສ່ພະລານຫີນ
ຢາກກິນປາໃຫ້ຖືແຫຂຶ້ນໂຄກ...'
ພວກຂ້ານ້ອຍ ບໍ່ສາມາດຮູ້ ແຕ່ກົກເຖິງປາຍ ຂອງຄໍາສອນນີ້ ແລະບໍ່ສາມາດຮູ້ເຖິງຄວາມໝາຍຂອງຄໍາສອນນີ້ໄດ້ຢ່າງລະອຽດວ່າ ເພິ່ນຢາກສື່ຄວາມໝາຍແນວໃດ.
ສະນັ້ນ, ພວກຂ້ານ້ອຍ ຈຶ່ງຢາກໃຫ້ພຣະອາຈານຕື່ມເຕັມຄວາມຮູ້ນີ້ ໃຫ້ພວກຂ້ານ້ອຍແນ່.
ສາທຸ.
ພຣະອາຈານຕອບ:
ຈະເຣີນພອນ ພໍ່ອອກ ອັນນີ້ມັນແມ່ນຄໍາສອນເຊີງປຽບທຽບປິດສະໜາທໍາ ຂອງພໍ່ແມ່ຄູບາອາຈານ ເພື່ອໃຫ້ພະລັງໃຈພຣະສົງ ສາມະເນນ ອອກຕົນຍາດໂຍມ ທໍາພາລະກິດຂອງຕົນ ແຕ່ເປັນການເວົ້າໃຫ້ຄົ້ນຄິດຫາຫົວຂໍ້ທໍາມາສົມທຽບ ໃນລັກສະນະຝຶກປັນຍາ ໂດຍການຄົ້ນຄວ້າ ແລະຄິດນໍາ ພາຍໃຕ້ຫົວຂໍ້ທໍາທີ່ມີ ຕໍ່ກັບຄຳປິດສະໜານີ້ຈະຕອບໃຫ້ຄົບຊຸດເລີຍ ຄື
(໑). "ຢາກກິນເຂົ້າ ໃຫ້ປູກໃສ່ພະລານຫີນ" ໝາຍຄວາມວ່າ ໃຫ້ພະສົງ-ສາມະເນນ ຫຼືຍາດໂຍມ ຖືສີນຢ່າງເຄັ່ງຄັດ ມີສີລາຈາຣະວັຕຈົບງາມ, ຄໍາວ່າ "ຫີນ" ກໍແປມາຈາກ(ສິນ) "ສີເລນະ ຫຼືສີລານັງ" ສີລາ ແປວ່າຫີນ, ມີຄວາມໝາຍຄືໜັກແໜ້ນ, ປົກກະຕິ, ເມື່ອສະມະນະຖືສິນຢ່າງ ເຄັ່ງຄັດ ໜັກແໜ້ນ ຍາດໂຍມກໍອຸປະຖັມ, ກໍຖວາຍປັດໄຈສີ່ ອັນມີອາຫານ ຈີວອນ ທີ່ຢູ່ ເຄື່ອງໃຊ້ ຢາປົວພະຍາດ, ບໍ່ວ່າແຕ່ພຣະ-ເນນ ຍາດໂຍມມີສິນກໍ ຫາຊັບໄດ້ ຄືມີຄວາມປົກກະຕິ ການຄ້າຂາຍ ທໍາການງານກໍບັນລຸຜົນ ເພື່ອຄົນເຊື່ອໝັ້ນສັດທາ.
(໒) "ຢາກມີສີນໃຫ້ຂ້າພໍ່ຕີແມ່" ຄື ຄົນຈະມີສີນ ຄືຄວາມໝັກແໜ້ນໝັ້ນຄົງ ໃຫ້ຂ້າພໍ່ຕີແມ່ ອັນວ່າພໍ່ແມ່ທີ່ຄວບຄຸມຈິດມະນຸດນີ້ກະຄື ໂລບ, ໂກດ, ຫຼົງ ສາມໂຕນີ້ ເປັນກິເລດ ສະເໝືອນເປັນພໍ່ແມ່ໃຫຍ່ທີ່ຄວບຄວບຄຸມຈິດໄວ້ໃຫ້ທໍາຄວາມຊົ່ວດ້ວຍກາຍ ວາຈາ ໃຈໄດ້, ຄົນມີໂລບ, ໂກດ, ຫຼົງ ເປັນສະເໝືອນພໍ່ແມ່ຄວບຄຸມຫໍ່ຼລ້ຽງໃຈ ກໍສາມາດລະເມີດສິນໄດ້ທຸກໂອກາດ ຫາກຂ້າແມ່ໃຫຍ່ໄດ້ ກໍມີສິນ ຄືມີຄວາມປົກກະຕິ ໜັກແໜ້ນ.
(໓) "ຢາກໃຫ້ມີຄົນມາແວ່ໃຫ້ຂ້າພວກດຽວກັນ" ຄໍາວ່າພວກດຽວກັນ ກໍຄື ພວກດຽວກັບກິເລດ ສາມຢ່າງເທິງນັ້ນ ຄື ໂລບ, ໂກດ. ຫົຼງ ມັນມີພວກ ຄື ຖີນະມິດທະ ຄວາມງ້ວງເຫຼົາຫາວນອນ ຂີ້ຄ້ານມັກງ່າຍ ຂີ້ຖີ່ໜຽວແໜ້ນ ແລະຂີ້ອິດສາພະຍາບາດ ມານຍາ ສາໄຖຍະ ມັນເປັນພວກດຽວກັນກັບກິເລດ ເປັນກິເລດຢ່າງຍ່ອຍໆ ຫາກໃຜບໍ່ມີສິ່ງເລົ່ານັ້ນ ກໍເປັນຄົນໃຈກວ້າງ ໃຜກໍຢາກແວ່ ມາຢາມ ມາເປັນເພື່ອນ ເປັນໝູ່ຄົບຄ້າ ສະມາຄົນ ວິສາສະດ້ວຍ.
(໔) "ຢາກກິນໄກ່ໂອກ" ໃຫ້ແບກຊູ່ມລົງໜອງ ຄໍາວ່າ "ຊຸ່ມ" ແມ່ນໝາຍເຖິງຄວາມຊຸ່ມເຢັນ, ຄໍາວ່າ "ໜອງ" ໝາຍເຖິງນໍ້າໃນໜອງ, ໝາຍວ່າ ຫາກໃຜມີຈິດຊຸ່ມ ໃຈເຢັນ ໃຈບໍ່ຮ້ອນ ກະວົນກະວາຍ ໃຜໆກໍຮັກຫອມ ໃຜໆກໍຢາກມາເປັນໝູ່ເປັນພວກ ແລະອຸປະຖັມຄໍ້າຊູ ເອົາຂອງມາຕ້ອນ ມາຊູ່ ເໝືອນໄດ້ກິນໄກໂອກໂຕໃຫຍ່.
(໕) ຄໍາວ່າ "ຢາກກິນປາ(ຕອງ)"ໃຫ້ຫິ້ວ(ຖື)ແຫຂຶ້ນໂຄກ"ຄວາມເດີມມິ “ປາຕອງ” ແລະຖື, ໝາຍຄວາມວ່າ ສາມະນະຊີພຣາມ ຜູ້ບໍ່ບຽດບຽນເຂົາ, ສະມະນະຊີພາມ ບໍ່ທໍາອາຊີບແບບຊາວບ້ານ ເຄື່ອງຂ້າ ເຄື່ອງປະຫານໃຫ້ເລີກຖິ້ມສາ ຕັ້ງຕໍ່ປະຕິບັດທໍາຢ່າງດຽວ ແລ້ວນໍາເອົາຜົນ ຂອງການປະຕິບັດໄດ້ນັ້ນ ໄປສັ່ງສອນປະຊາຊົນ ປະຊາຊົນເຫັນຄຸນງາມຄວາມດີ ທີ່ໄດ້ຈາກການຄໍາສອນນັ້ນ ກໍບໍ່ຈໍາເປັນຕ້ອງຫາລ້ຽງຊີບ ຍາດ ໂຍມອຸປະຖັມເອງ.
(໖) "ຢາກມີສີສັນໃຫ້ນອນດິນເກືອກຝຸ່ນ" ໝາຍຄວາມວ່າ ສະມະນະຊີພຣາມ ທໍາຕົນໃນທີ່ສະຫງັດ ກິ້ງເກືອກລີເລືອກັບການປະຕິບັດສິນທໍາ ໃຫ້ຊີວິດຢ່າງພໍພຽງ ເໝືອນທໍາຕົນເກືອກຝຸ່ນ ປະຊາຊົນເຫັນກໍສັດທາຊໍ່ຊ້ອງສາທຸການ, ສະນັ້ນ ຈຶ່ງມີຄໍາສອນເສີມທ້າຍຄໍາອະທິບາຍນີ້ຂອງ ຄູບາອາຈານວ່າ "ສະມະນະ ຕ້ອງກິນຄືໝູ ຢູ່ຄືໝາ ໄປຄືເທວະດາແລ" ອີກຄວາມໝາຍໜຶ່ງ ສະມະນະກໍດີ, ຍາດໂຍມກໍດີ ຢາກມີຄົນຊໍ່ຊ້ອງ ສາທຸການ ນອກຈາກເອົາຈິດໃສ່ໃຈເສັຍໃນທໍາວິໄນແລ້ວ, ຕ້ອງຕິດພັນກັບຊາວບ້ານໃຫ້ໄດ້ ຢ່າແຍກທີ່ຮັກ ບັງທີ່ຊັງ ຢູ່ໃກ້ສິດຕິດແທດຊ່ວຍ ເຫືຼອເບິ່ງແຍງບອກສອນເຂົາແລ.
(໗) "ຢາກອົບອຸ່ນໃຫ້ອາບນໍ້າຍາມໜາວ" ໝາຍຄວາມວ່າ ການສ້າງບຸນ (ທານ, ສິນ, ພາວະນາ) ຕ້ອງສ້າງໄວ້ແຕ່ຍັງໜຸ່ມຍັງນ້ອຍ ເໝືອນກັບຄົນໜຸ່ມສາວ ທີ່ອາບນໍ້າຍາມໜາວຮ່າງກາຍແຂງແຮງ ການປະຕິບັດທໍາກໍເຊັ່ນດຽວ ໃຫ້ຕື່ນເດິກລຸກເຊົ້າ ຮ້ອນບໍ່ວ່າ ໜາວບໍ່ວ່າ, ການເຮັດບຸນ ຄວາມດີຕ່າງໆ ກໍເຮັດແຕ່ຍັງໜຸ່ມນ້ອຍ ຂະຫຍັນເຮັດ ຂະຫຍັນທໍາ ເຮັດເບົາໆ ຄ່າເຄັ່ງໂພດ ຢ່າຍານໂພດ ແມ່ນວ່າມັນຍາກກໍເຮັດ ຫາກມັນມີຄວາມສຸກ.
(ທັງໝົດເປັນປິດສະໜາທໍາຂອງຄົນລາວບູຮານ ທີ່ສອນແບບເສື່ອງສົ້ນ ເພື່ອໃຫ້ລູກຫຼານ ຫຼືລູກສິດໃຊ້ສະໝອງຊອກຄິດ ຊອກຫາ ເພິ່ນບໍ່ສອນສໍາເລັດຮູບ, ເພາະເປົ້າໝາຍໃຫ້ຄົນຄິດເອງເປັນ ເຊັ່ນດຽວກັບພາສາ ແລະອັກສອນລາວນັ້ນແລ້ວ ຄົນບູຮານເພີ່ນຈະໃຫ້ຄໍາເວົ້າຍາກໆ ຂຽນອັກສອນແບບເຄົ້າໆ ເພື່ອໃຫ້ຄົນຮຽນສາມາດຄົ້ນຄວ້າສຶກສາດ້ວຍສະໝອງ ບໍ່ຄືຄົນດຽວນີ້ ເວົ້າຫຍັງ ສອນຫຍັງ ເວົ້າງ່າຍໆ ເຮັດງ່າຍໆ ມັນສັ້ນໆ ສຸດທ້າຍມັນກ່າງ່າຍໄປໝົດ ກົ້ນກະງ່າຍ ຫົວກະງ່າຍ ມັນເລີຍເບົາເຍົາວ໌ໄປໝົດແລ).
ສະບາຍດີ ພຣະອາຈານ.
ຕອນເຊົ້າມື້ນີ້, ພວກຂ້ານ້ອຍໄດ້ນັ່ງສົນທະນາກັນຢູ່ຫ້ອງການ, ກໍເລີຍຍົກເອົາບັນຫາໜຶ່ງຂຶ້ນມາໂລມກັນ ເລື່ອງ:
'ຢາກກິນເຂົ້າ ໃຫ້ປູກໃສ່ພະລານຫີນ
ຢາກກິນປາໃຫ້ຖືແຫຂຶ້ນໂຄກ...'
ພວກຂ້ານ້ອຍ ບໍ່ສາມາດຮູ້ ແຕ່ກົກເຖິງປາຍ ຂອງຄໍາສອນນີ້ ແລະບໍ່ສາມາດຮູ້ເຖິງຄວາມໝາຍຂອງຄໍາສອນນີ້ໄດ້ຢ່າງລະອຽດວ່າ ເພິ່ນຢາກສື່ຄວາມໝາຍແນວໃດ.
ສະນັ້ນ, ພວກຂ້ານ້ອຍ ຈຶ່ງຢາກໃຫ້ພຣະອາຈານຕື່ມເຕັມຄວາມຮູ້ນີ້ ໃຫ້ພວກຂ້ານ້ອຍແນ່.
ສາທຸ.
ພຣະອາຈານຕອບ:
ຈະເຣີນພອນ ພໍ່ອອກ ອັນນີ້ມັນແມ່ນຄໍາສອນເຊີງປຽບທຽບປິດສະໜາທໍາ ຂອງພໍ່ແມ່ຄູບາອາຈານ ເພື່ອໃຫ້ພະລັງໃຈພຣະສົງ ສາມະເນນ ອອກຕົນຍາດໂຍມ ທໍາພາລະກິດຂອງຕົນ ແຕ່ເປັນການເວົ້າໃຫ້ຄົ້ນຄິດຫາຫົວຂໍ້ທໍາມາສົມທຽບ ໃນລັກສະນະຝຶກປັນຍາ ໂດຍການຄົ້ນຄວ້າ ແລະຄິດນໍາ ພາຍໃຕ້ຫົວຂໍ້ທໍາທີ່ມີ ຕໍ່ກັບຄຳປິດສະໜານີ້ຈະຕອບໃຫ້ຄົບຊຸດເລີຍ ຄື
(໑). "ຢາກກິນເຂົ້າ ໃຫ້ປູກໃສ່ພະລານຫີນ" ໝາຍຄວາມວ່າ ໃຫ້ພະສົງ-ສາມະເນນ ຫຼືຍາດໂຍມ ຖືສີນຢ່າງເຄັ່ງຄັດ ມີສີລາຈາຣະວັຕຈົບງາມ, ຄໍາວ່າ "ຫີນ" ກໍແປມາຈາກ(ສິນ) "ສີເລນະ ຫຼືສີລານັງ" ສີລາ ແປວ່າຫີນ, ມີຄວາມໝາຍຄືໜັກແໜ້ນ, ປົກກະຕິ, ເມື່ອສະມະນະຖືສິນຢ່າງ ເຄັ່ງຄັດ ໜັກແໜ້ນ ຍາດໂຍມກໍອຸປະຖັມ, ກໍຖວາຍປັດໄຈສີ່ ອັນມີອາຫານ ຈີວອນ ທີ່ຢູ່ ເຄື່ອງໃຊ້ ຢາປົວພະຍາດ, ບໍ່ວ່າແຕ່ພຣະ-ເນນ ຍາດໂຍມມີສິນກໍ ຫາຊັບໄດ້ ຄືມີຄວາມປົກກະຕິ ການຄ້າຂາຍ ທໍາການງານກໍບັນລຸຜົນ ເພື່ອຄົນເຊື່ອໝັ້ນສັດທາ.
(໒) "ຢາກມີສີນໃຫ້ຂ້າພໍ່ຕີແມ່" ຄື ຄົນຈະມີສີນ ຄືຄວາມໝັກແໜ້ນໝັ້ນຄົງ ໃຫ້ຂ້າພໍ່ຕີແມ່ ອັນວ່າພໍ່ແມ່ທີ່ຄວບຄຸມຈິດມະນຸດນີ້ກະຄື ໂລບ, ໂກດ, ຫຼົງ ສາມໂຕນີ້ ເປັນກິເລດ ສະເໝືອນເປັນພໍ່ແມ່ໃຫຍ່ທີ່ຄວບຄວບຄຸມຈິດໄວ້ໃຫ້ທໍາຄວາມຊົ່ວດ້ວຍກາຍ ວາຈາ ໃຈໄດ້, ຄົນມີໂລບ, ໂກດ, ຫຼົງ ເປັນສະເໝືອນພໍ່ແມ່ຄວບຄຸມຫໍ່ຼລ້ຽງໃຈ ກໍສາມາດລະເມີດສິນໄດ້ທຸກໂອກາດ ຫາກຂ້າແມ່ໃຫຍ່ໄດ້ ກໍມີສິນ ຄືມີຄວາມປົກກະຕິ ໜັກແໜ້ນ.
(໓) "ຢາກໃຫ້ມີຄົນມາແວ່ໃຫ້ຂ້າພວກດຽວກັນ" ຄໍາວ່າພວກດຽວກັນ ກໍຄື ພວກດຽວກັບກິເລດ ສາມຢ່າງເທິງນັ້ນ ຄື ໂລບ, ໂກດ. ຫົຼງ ມັນມີພວກ ຄື ຖີນະມິດທະ ຄວາມງ້ວງເຫຼົາຫາວນອນ ຂີ້ຄ້ານມັກງ່າຍ ຂີ້ຖີ່ໜຽວແໜ້ນ ແລະຂີ້ອິດສາພະຍາບາດ ມານຍາ ສາໄຖຍະ ມັນເປັນພວກດຽວກັນກັບກິເລດ ເປັນກິເລດຢ່າງຍ່ອຍໆ ຫາກໃຜບໍ່ມີສິ່ງເລົ່ານັ້ນ ກໍເປັນຄົນໃຈກວ້າງ ໃຜກໍຢາກແວ່ ມາຢາມ ມາເປັນເພື່ອນ ເປັນໝູ່ຄົບຄ້າ ສະມາຄົນ ວິສາສະດ້ວຍ.
(໔) "ຢາກກິນໄກ່ໂອກ" ໃຫ້ແບກຊູ່ມລົງໜອງ ຄໍາວ່າ "ຊຸ່ມ" ແມ່ນໝາຍເຖິງຄວາມຊຸ່ມເຢັນ, ຄໍາວ່າ "ໜອງ" ໝາຍເຖິງນໍ້າໃນໜອງ, ໝາຍວ່າ ຫາກໃຜມີຈິດຊຸ່ມ ໃຈເຢັນ ໃຈບໍ່ຮ້ອນ ກະວົນກະວາຍ ໃຜໆກໍຮັກຫອມ ໃຜໆກໍຢາກມາເປັນໝູ່ເປັນພວກ ແລະອຸປະຖັມຄໍ້າຊູ ເອົາຂອງມາຕ້ອນ ມາຊູ່ ເໝືອນໄດ້ກິນໄກໂອກໂຕໃຫຍ່.
(໕) ຄໍາວ່າ "ຢາກກິນປາ(ຕອງ)"ໃຫ້ຫິ້ວ(ຖື)ແຫຂຶ້ນໂຄກ"ຄວາມເດີມມິ “ປາຕອງ” ແລະຖື, ໝາຍຄວາມວ່າ ສາມະນະຊີພຣາມ ຜູ້ບໍ່ບຽດບຽນເຂົາ, ສະມະນະຊີພາມ ບໍ່ທໍາອາຊີບແບບຊາວບ້ານ ເຄື່ອງຂ້າ ເຄື່ອງປະຫານໃຫ້ເລີກຖິ້ມສາ ຕັ້ງຕໍ່ປະຕິບັດທໍາຢ່າງດຽວ ແລ້ວນໍາເອົາຜົນ ຂອງການປະຕິບັດໄດ້ນັ້ນ ໄປສັ່ງສອນປະຊາຊົນ ປະຊາຊົນເຫັນຄຸນງາມຄວາມດີ ທີ່ໄດ້ຈາກການຄໍາສອນນັ້ນ ກໍບໍ່ຈໍາເປັນຕ້ອງຫາລ້ຽງຊີບ ຍາດ ໂຍມອຸປະຖັມເອງ.
(໖) "ຢາກມີສີສັນໃຫ້ນອນດິນເກືອກຝຸ່ນ" ໝາຍຄວາມວ່າ ສະມະນະຊີພຣາມ ທໍາຕົນໃນທີ່ສະຫງັດ ກິ້ງເກືອກລີເລືອກັບການປະຕິບັດສິນທໍາ ໃຫ້ຊີວິດຢ່າງພໍພຽງ ເໝືອນທໍາຕົນເກືອກຝຸ່ນ ປະຊາຊົນເຫັນກໍສັດທາຊໍ່ຊ້ອງສາທຸການ, ສະນັ້ນ ຈຶ່ງມີຄໍາສອນເສີມທ້າຍຄໍາອະທິບາຍນີ້ຂອງ ຄູບາອາຈານວ່າ "ສະມະນະ ຕ້ອງກິນຄືໝູ ຢູ່ຄືໝາ ໄປຄືເທວະດາແລ" ອີກຄວາມໝາຍໜຶ່ງ ສະມະນະກໍດີ, ຍາດໂຍມກໍດີ ຢາກມີຄົນຊໍ່ຊ້ອງ ສາທຸການ ນອກຈາກເອົາຈິດໃສ່ໃຈເສັຍໃນທໍາວິໄນແລ້ວ, ຕ້ອງຕິດພັນກັບຊາວບ້ານໃຫ້ໄດ້ ຢ່າແຍກທີ່ຮັກ ບັງທີ່ຊັງ ຢູ່ໃກ້ສິດຕິດແທດຊ່ວຍ ເຫືຼອເບິ່ງແຍງບອກສອນເຂົາແລ.
(໗) "ຢາກອົບອຸ່ນໃຫ້ອາບນໍ້າຍາມໜາວ" ໝາຍຄວາມວ່າ ການສ້າງບຸນ (ທານ, ສິນ, ພາວະນາ) ຕ້ອງສ້າງໄວ້ແຕ່ຍັງໜຸ່ມຍັງນ້ອຍ ເໝືອນກັບຄົນໜຸ່ມສາວ ທີ່ອາບນໍ້າຍາມໜາວຮ່າງກາຍແຂງແຮງ ການປະຕິບັດທໍາກໍເຊັ່ນດຽວ ໃຫ້ຕື່ນເດິກລຸກເຊົ້າ ຮ້ອນບໍ່ວ່າ ໜາວບໍ່ວ່າ, ການເຮັດບຸນ ຄວາມດີຕ່າງໆ ກໍເຮັດແຕ່ຍັງໜຸ່ມນ້ອຍ ຂະຫຍັນເຮັດ ຂະຫຍັນທໍາ ເຮັດເບົາໆ ຄ່າເຄັ່ງໂພດ ຢ່າຍານໂພດ ແມ່ນວ່າມັນຍາກກໍເຮັດ ຫາກມັນມີຄວາມສຸກ.
(ທັງໝົດເປັນປິດສະໜາທໍາຂອງຄົນລາວບູຮານ ທີ່ສອນແບບເສື່ອງສົ້ນ ເພື່ອໃຫ້ລູກຫຼານ ຫຼືລູກສິດໃຊ້ສະໝອງຊອກຄິດ ຊອກຫາ ເພິ່ນບໍ່ສອນສໍາເລັດຮູບ, ເພາະເປົ້າໝາຍໃຫ້ຄົນຄິດເອງເປັນ ເຊັ່ນດຽວກັບພາສາ ແລະອັກສອນລາວນັ້ນແລ້ວ ຄົນບູຮານເພີ່ນຈະໃຫ້ຄໍາເວົ້າຍາກໆ ຂຽນອັກສອນແບບເຄົ້າໆ ເພື່ອໃຫ້ຄົນຮຽນສາມາດຄົ້ນຄວ້າສຶກສາດ້ວຍສະໝອງ ບໍ່ຄືຄົນດຽວນີ້ ເວົ້າຫຍັງ ສອນຫຍັງ ເວົ້າງ່າຍໆ ເຮັດງ່າຍໆ ມັນສັ້ນໆ ສຸດທ້າຍມັນກ່າງ່າຍໄປໝົດ ກົ້ນກະງ່າຍ ຫົວກະງ່າຍ ມັນເລີຍເບົາເຍົາວ໌ໄປໝົດແລ).
Saturday, 8 February 2014
พระไตรปิฎก เล่ม ๔ มหาวรรค ภาค ๑
พระไตรปิฎก เล่ม ๔
มหาวรรค ภาค ๑
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
โพธิกถา ปฏิจจสมุปบาทมนสิการ
[๑] โดยสมัยนั้น พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้า แรกตรัสรู้ ประทับอยู่
ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคประทับนั่งด้วยบัลลังก์เดียว เสวยวิมุตติสุข
(การเกิดขึ้นของทุกข์)
เพราะอวิชชาเป็นปัจจัย จึงมีสังขาร
เพราะสังขารเป็นปัจจัย จึงมีวิญญาณ
เพราะวิญญาณเป็นปัจจัย จึงมีนามรูป
เพราะนามรูปเป็นปัจจัย จึงมีสฬายตนะ
เพราะสฬายตนะเป็นปัจจัย จึงมีผัสสะ
เพราะผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา
เพราะเวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณหา
เพราะตัณหาเป็นปัจจัย จึงมีอุปาทาน
เพราะอุปาทานเป็นปัจจัย จึงมีภพ
เพราะภพเป็นปัจจัย จึงมีชาติ
เพราะชาติเป็นปัจจัย จึงมีชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส
เป็นอันว่ากองทุกข์ทั้งมวลนั่นย่อมเกิด ด้วยประการฉะนี้.
(การดับไปแห่งทุกข์)
เพราะสังขารดับ วิญญาณจึงดับ
เพราะวิญญาณดับ นามรูปจึงดับ
เพราะนามรูปดับ สฬายตนะจึงดับ
เพราะสฬายตนะดับ ผัสสะจึงดับ
เพราะผัสสะดับ เวทนาจึงดับ
เพราะเวทนาดับ ตัณหาจึงดับ
เพราะตัณหาดับ อุปาทานจึงดับ
เพราะอุปาทานดับ ภพจึงดับ
เพราะภพดับ ชาติจึงดับ
เพราะชาติดับ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส จึงดับ
เป็นอันว่ากองทุกข์ทั้งมวลนั่นย่อมดับ ด้วยประการฉะนี้.
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงทราบเนื้อความนั้นแล้ว
พุทธอุทานคาถาที่ ๑
เมื่อใดแล ธรรมทั้งหลาย ปรากฏแก่พราหมณ์
ผู้มีเพียรเพ่งอยู่ เมื่อนั้น ความสงสัยทั้งปวง
ของพราหมณ์นั้นย่อมสิ้นไป
[๒] ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงมนสิการปฏิจจสมุปบาท
เป็นอนุโลมและปฏิโลมตลอดมัชฌิมยามแห่งราตรี ว่าดังนี้:
ปฏิจจสมุปบาท อนุโลม
เพราะอวิชชาเป็นปัจจัย จึงมีสังขาร
เพราะสังขารเป็นปัจจัย จึงมีวิญญาณ
เพราะวิญญาณเป็นปัจจัย จึงมีนามรูป
เพราะนามรูปเป็นปัจจัย จึงมีสฬายตนะ
เพราะสฬายตนะเป็นปัจจัย จึงมีผัสสะ
เพราะผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา
เพราะเวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณหา
เพราะตัณหาเป็นปัจจัย จึงมีอุปาทาน
เพราะอุปาทานเป็นปัจจัย จึงมีภพ
เพราะภพเป็นปัจจัย จึงมีชาติ
เพราะชาติเป็นปัจจัย จึงมีชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส
เป็นอันว่ากองทุกข์ทั้งมวลนั่นย่อมเกิด ด้วยประการฉะนี้.
ปฏิจจสมุปบาท ปฏิโลม
อนึ่ง เพราะอวิชชานั่นแหละดับโดยไม่เหลือด้วยมรรคคือวิราคะ สังขารจึงดับ
เพราะสังขารดับ วิญญาณจึงดับ
เพราะวิญญาณดับ นามรูปจึงดับ
เพราะนามรูปดับ สฬายตนะจึงดับ
เพราะสฬายตนะดับ ผัสสะจึงดับ
เพราะผัสสะดับ เวทนาจึงดับ
เพราะเวทนาดับ ตัณหาจึงดับ
เพราะตัณหาดับ อุปาทานจึงดับ
เพราะอุปาทานดับ ภพจึงดับ
เพราะภพดับ ชาติจึงดับ
เพราะชาติดับ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส จึงดับ
เป็นอันว่ากองทุกข์ทั้งมวลนั่นย่อมดับ ด้วยประการฉะนี้.
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงทราบเนื้อความนั้นแล้ว
เมื่อใดแล ธรรมทั้งหลาย ปรากฏแก่พราหมณ์
ผู้มีเพียรเพ่งอยู่ เมื่อนั้น ความสงสัยทั้งปวง
ของพราหมณ์นั้นย่อมสิ้นไป
เพราะได้รู้ความสิ้นแห่งปัจจัยทั้งหลาย.
[๓] ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงมนสิการปฏิจจสมุปบาท
เป็นอนุโลมและปฏิโลมตลอดปัจฉิมยามแห่งราตรี ว่าดังนี้:
ปฏิจจสมุปบาท อนุโลม
เพราะอวิชชาเป็นปัจจัย จึงมีสังขาร
เพราะสังขารเป็นปัจจัย จึงมีวิญญาณ
(ข้อความเหมือนดังเดิม)
เพราะชาติเป็นปัจจัย จึงมีชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส
เป็นอันว่ากองทุกข์ทั้งมวลนั่นย่อมเกิด ด้วยประการฉะนี้.
ปฏิจจสมุปบาท ปฏิโลม
อนึ่ง เพราะอวิชชานั่นแหละดับโดยไม่เหลือด้วยมรรคคือวิราคะ สังขารจึงดับ
เพราะสังขารดับ วิญญาณจึงดับ
เพราะวิญญาณดับ นามรูปจึงดับ
(ข้อความเหมือนดังเดิม)
เพราะชาติดับ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส จึงดับ
เป็นอันว่ากองทุกข์ทั้งมวลนั่นย่อมดับ ด้วยประการฉะนี้.
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงทราบเนื้อความนั้นแล้ว
พุทธอุทานคาถาที่ ๓
เมื่อใดแล ธรรมทั้งหลาย ปรากฏแก่พราหมณ์
ผู้มีเพียรเพ่งอยู่ เมื่อนั้น พราหมณ์นั้น
ย่อมกำจัดมารและเสนาเสียได้
ดุจพระอาทิตย์อุทัย ทำอากาศให้สว่าง ฉะนั้น.
จบ. โพธิกถา
(พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๒)
..............อนึ่ง พระผู้มีพระภาค ได้ตรัสพระพจน์นี้ไว้ว่า
ผู้ใดเห็นปฏิจจสมุปบาท ผู้นั้นชื่อว่าเห็นธรรม
ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้น ชื่อว่าเห็นปฏิจจสมุปบาท ดังนี้.
ความพอใจ ความอาลัย ความยินดี ความชื่นชอบ ในอุปาทานขันธ์ ๕
เหล่านี้อันใด อันนี้ชื่อว่าทุกขสมุทัย.
การกำจัดความกำหนัด ด้วยสามารถความพอใจ
การละความกำหนัด ด้วยสามารถความพอใจ ใน
อุปาทานขันธ์ ๕ เหล่านี้ อันใด อันนั้นชื่อว่าทุกขนิโรธแล.
ดูกรท่านผู้มีอายุทั้งหลาย ด้วยเหตุแม้มีประมาณเท่านี้แล
คำสอนของพระผู้มีพระภาค เป็นอันภิกษุทำให้มากแล้ว.
ชื่นชมยินดีภาษิต ของท่านพระสารีบุตรแล้วแล.
จาก"พุทธอุทาน"ที่บังเกิดขึ้น ทรงชี้ถึงธรรมหรือสิ่งที่พระพุทธองค์ทรงปีติในญาณหรือการหยั่งรู้ทั้ง ๓ ครั้งดังนี้
"รู้ธรรม พร้อมทั้งเหตุ" อันคือ รู้ธรรมหรือสิ่งทั้งหลายล้วนเกิดแต่มีเหตุมาเป็นปัจจัยกัน
"ได้รู้ความสิ้นแห่งปัจจัยทั้งหลาย" กล่าวคือ เมื่อสิ้นเหตุปัจจัย ธรรมหรือสิ่งทั้งหลายก็ย่อมดับไป
"ย่อมกำจัดมารและเสนาเสียได้ ดุจพระอาทิตย์อุทัยทำอากาศให้สว่าง" อันคือย่อมกำจัดกิเลส ตัณหา อุปาทานเสียได้
ดุจดั่งพระอาทิตย์ที่ย่อมขับไล่ความมืดมัว อันจักทำให้โลกสว่างไสวและอบอุ่น
หรือพอสรุปกล่าวได้ว่า
ธรรมใดเกิดแต่เหตุ เมื่อเหตุดับ สิ่งหรือธรรมเหล่านั้นก็ดับไปเป็นธรรมดา
นัตถิ ปัญญาสมา อาภา
แสงสว่าง เสมอด้วยปัญญาไม่มี
สังคายนา
สังคายนา
สังคายนา “การสวดพร้อมกัน”, การร้อยกรองพระธรรมวินัย, การประชุมตรวจชำระสอบทานและจัดหมวดหมู่คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าวางลงเป็นแบบแผนอันหนึ่งอันเดียว;
สังคายนา ครั้งที่ ๑ ถึง ๕ มีดังนี้:
สังคายนาครั้งที่ ๑ ปรารภเรื่องสุภัททภิกษุผู้บวชเมื่อแก่กล่าวจ้วงจาบพระธรรมวินัย ที่เมื่อทราบข่าวพระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพานใหม่ๆได้แสดงความยินดีว่า เมื่อสิ้นพระศาสดาเสียแล้วจะทำอะไรก็ได้ ไม่มีคนคอยตำหนิ ติเตียน ห้ามปราม, จึงปรารภที่จะทำให้ธรรมและพระศาสนารุ่งเรืองอยู่สืบต่อไป พระอรหันต์ ๕๐๐ รูป มีพระมหากัสสปะเป็นประธาน และเป็นผู้ถาม พระอุบาลีเป็นผู้วิสัชนาพระวินัย พระอานนท์เป็นผู้วิสัชนาพระธรรม ประชุมสังคายนาที่ถ้ำสัตตบรรณคูหา ภูเขาเวภารบรรพต เมืองราชคฤห์ เมื่อหลังพุทธปรินิพพาน ๓ เดือน
โดยพระเจ้าอชาตศัตรูเป็นศาสนูปถัมภก์ สิ้นเวลา ๗ เดือนจึงเสร็จ
สังคายนาครั้งที่ ๒ ปรารภพวกภิกษุวัชชีบุตรแสดงวัตถุ ๑๐ ประการ นอกธรรม นอกวินัย กล่าวคือ ภิกษุพวกหนึ่งชาวเมืองเวสาลี แสดงวัตถุ ๑๐ ประการ ละเมิดธรรมวินัย อันเป็นต้นเหตุแห่งการสังคายนาครั้งที่ ๒ โดยไปจัดของนอกธรรมนอกวินัยว่า เป็นของดี ว่าถูกต้อง อันเป็นไปในทางเพื่อลาภ เพื่อความสะดวกสบาย ฯ. อันทำให้พระศาสนาเสื่อม มัวหมอง, พระยศกากัณฑกบุตรเป็นผู้ชักชวน ได้พระอรหันต์ ๗๐๐ รูป พระเรวตะเป็นผู้ถาม พระสัพพกามีเป็นผู้วิสัชนา ประชุมทำที่วาลิการาม เมืองเวสาลี เมื่อ พ.ศ ๑๐๐
โดยพระเจ้ากาลาโศกราช เป็นศาสนูปถัมภก์ สิ้นเวลา ๘ เดือนจึงเสร็จ
สังคายนาครั้งที่ ๓ ปรารภเดียรถีย์มากมายปลอมบวชในพระศาสนาเพราะมีลาภสักการะเกิดขึ้นมาก พระอรหันต์ ๑,๐๐๐ รูป มีพระโมคคัลลีบุตรติสสเถระเป็นประธาน ประชุมทำที่อโศการามเมืองปาฏลีบุตร เมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๓๔ (พ.ศ. ๒๑๘ เป็นปีที่พระเจ้าอโศกขึ้นครองราชย์) และมีศิลาจารึกที่ปรากฏเป็นหลักฐานบางส่วนอยู่จนถึงปัจจุบัน
โดยพระเจ้าอโศก หรือ ศรีธรรมาโศกราชเป็นศาสนูปถัมภก์ สิ้นเวลา ๙ เดือนจึงเสร็จ
สังคายนาครั้งที่ ๔ ปรารภจะให้พระศาสนาประดิษฐานมั่นคงในลังกาทวีป พระสงฆ์ ๖๘,๐๐๐ รูป มีพระมหินทเถระเป็นประธานและเป็นผู้ถาม พระอริฏฐะเป็นผู้วิสัชนา ประชุมทำที่ถูปาราม เมืองอนุราธบุรี เมื่อ พ.ศ. ๒๓๖
โดยพระเจ้าเทวานัมปิยติสสะเป็นศาสนูปถัมภก์ สิ้นเวลา ๑๐ เดือนจึงเสร็จ
สังคายนาครั้งที่ ๕ ปรารภพระสงฆ์แตกกันเป็น ๒ พวกคือ พวกมหาวิหารกับพวกอภัยคีรีวิหาร และคำนึงว่าสืบไปภายหน้ากุลบุตรจะถอยปัญญา ควรจารึกพระธรรมวินัยลงในใบลาน พระอรหันต์ ๕๐๐ รูป ประชุมกันสวดซ้อมแล้วจารพุทธพจน์ลงในใบลาน ณ อาโลกเลณสถาน ในมลยชนบท ในลังกาทวีป เมื่อ พ.ศ. ๔๕๐ (ว่า ๔๓๖ ก็มี)
โดยพระเจ้าวัฏฏคามณีอภัยเป็นศาสนูปถัมก์;
บางคัมภีร์ว่า สังคายนาครั้งนี้จัดขึ้นในความคุ้มครองของคนที่เป็นใหญ่ในท้องถิ่น
(ครั้งที่ ๔ ได้รับความยอมรับในแง่เหตุการณ์น้อยกว่าครั้งที่ ๕)
สังคายนา ครั้งที่ ๑ ถึง ๕ มีดังนี้:
สังคายนาครั้งที่ ๑ ปรารภเรื่องสุภัททภิกษุผู้บวชเมื่อแก่กล่าวจ้วงจาบพระธรรมวินัย ที่เมื่อทราบข่าวพระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพานใหม่ๆได้แสดงความยินดีว่า เมื่อสิ้นพระศาสดาเสียแล้วจะทำอะไรก็ได้ ไม่มีคนคอยตำหนิ ติเตียน ห้ามปราม, จึงปรารภที่จะทำให้ธรรมและพระศาสนารุ่งเรืองอยู่สืบต่อไป พระอรหันต์ ๕๐๐ รูป มีพระมหากัสสปะเป็นประธาน และเป็นผู้ถาม พระอุบาลีเป็นผู้วิสัชนาพระวินัย พระอานนท์เป็นผู้วิสัชนาพระธรรม ประชุมสังคายนาที่ถ้ำสัตตบรรณคูหา ภูเขาเวภารบรรพต เมืองราชคฤห์ เมื่อหลังพุทธปรินิพพาน ๓ เดือน
โดยพระเจ้าอชาตศัตรูเป็นศาสนูปถัมภก์ สิ้นเวลา ๗ เดือนจึงเสร็จ
สังคายนาครั้งที่ ๒ ปรารภพวกภิกษุวัชชีบุตรแสดงวัตถุ ๑๐ ประการ นอกธรรม นอกวินัย กล่าวคือ ภิกษุพวกหนึ่งชาวเมืองเวสาลี แสดงวัตถุ ๑๐ ประการ ละเมิดธรรมวินัย อันเป็นต้นเหตุแห่งการสังคายนาครั้งที่ ๒ โดยไปจัดของนอกธรรมนอกวินัยว่า เป็นของดี ว่าถูกต้อง อันเป็นไปในทางเพื่อลาภ เพื่อความสะดวกสบาย ฯ. อันทำให้พระศาสนาเสื่อม มัวหมอง, พระยศกากัณฑกบุตรเป็นผู้ชักชวน ได้พระอรหันต์ ๗๐๐ รูป พระเรวตะเป็นผู้ถาม พระสัพพกามีเป็นผู้วิสัชนา ประชุมทำที่วาลิการาม เมืองเวสาลี เมื่อ พ.ศ ๑๐๐
โดยพระเจ้ากาลาโศกราช เป็นศาสนูปถัมภก์ สิ้นเวลา ๘ เดือนจึงเสร็จ
สังคายนาครั้งที่ ๓ ปรารภเดียรถีย์มากมายปลอมบวชในพระศาสนาเพราะมีลาภสักการะเกิดขึ้นมาก พระอรหันต์ ๑,๐๐๐ รูป มีพระโมคคัลลีบุตรติสสเถระเป็นประธาน ประชุมทำที่อโศการามเมืองปาฏลีบุตร เมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๓๔ (พ.ศ. ๒๑๘ เป็นปีที่พระเจ้าอโศกขึ้นครองราชย์) และมีศิลาจารึกที่ปรากฏเป็นหลักฐานบางส่วนอยู่จนถึงปัจจุบัน
โดยพระเจ้าอโศก หรือ ศรีธรรมาโศกราชเป็นศาสนูปถัมภก์ สิ้นเวลา ๙ เดือนจึงเสร็จ
สังคายนาครั้งที่ ๔ ปรารภจะให้พระศาสนาประดิษฐานมั่นคงในลังกาทวีป พระสงฆ์ ๖๘,๐๐๐ รูป มีพระมหินทเถระเป็นประธานและเป็นผู้ถาม พระอริฏฐะเป็นผู้วิสัชนา ประชุมทำที่ถูปาราม เมืองอนุราธบุรี เมื่อ พ.ศ. ๒๓๖
โดยพระเจ้าเทวานัมปิยติสสะเป็นศาสนูปถัมภก์ สิ้นเวลา ๑๐ เดือนจึงเสร็จ
สังคายนาครั้งที่ ๕ ปรารภพระสงฆ์แตกกันเป็น ๒ พวกคือ พวกมหาวิหารกับพวกอภัยคีรีวิหาร และคำนึงว่าสืบไปภายหน้ากุลบุตรจะถอยปัญญา ควรจารึกพระธรรมวินัยลงในใบลาน พระอรหันต์ ๕๐๐ รูป ประชุมกันสวดซ้อมแล้วจารพุทธพจน์ลงในใบลาน ณ อาโลกเลณสถาน ในมลยชนบท ในลังกาทวีป เมื่อ พ.ศ. ๔๕๐ (ว่า ๔๓๖ ก็มี)
โดยพระเจ้าวัฏฏคามณีอภัยเป็นศาสนูปถัมก์;
บางคัมภีร์ว่า สังคายนาครั้งนี้จัดขึ้นในความคุ้มครองของคนที่เป็นใหญ่ในท้องถิ่น
(ครั้งที่ ๔ ได้รับความยอมรับในแง่เหตุการณ์น้อยกว่าครั้งที่ ๕)
ประเทศไทย ยอมรับการสังคายนาตามลำดับ ตามที่บันทึกไว้ในหนังสือสังคีติยวงศ์ รจนาเป็นภาษาบาลี โดยสมเด็จพระวันรัต วัดพระเชตุพนฯ (รจนาเมื่อครั้งยังเป็นพระพิมลธรรม) ในรัชกาลที่ ๑ ได้จัดลำดับสังคายนาไว้ คือ
สังคายนาครั้งที่ ๑-๒-๓ ทำในประเทศอินเดีย,
สังคายนาครั้งที่ ๔-๕ ทำในประเทศลังกา ดังกล่าวแล้วข้างต้น
แล้วยังมีการสังคายนาที่ยอมรับกันในประเทศไทยต่อมาอีกดังนี้
สังคายนาครั้งที่ ๖ ทำในลังกา เมื่อ พ.ศ. ๙๕๖ พระพุทธโฆสาจารย์(พระพุทธโฆษาจารย์ ก็เขียนกัน) ชาวอินเดีย ได้แปลและเรียบเรียงอรรถกถาจากภาษาสิงหลเป็นภาษาบาลี ในรัชสมัยพระเจ้ามหานาม การสังคายนาครั้งนี้มิได้ชำระพระไตรปิฎก หากแต่ชำระอรรถกถา แต่ทางลังกาเองไม่นับเป็นการสังคายนา สังคายนาครั้งที่ ๗ ทำในลังกา เมื่อ พ.ศ. ๑๕๘๗ พระกัสสปเถระ เป็นประธาน ได้รจนาและชำระคัมภีร์ฎีกาต่างๆ ร่วมกับภิกษุผู้เชี่ยวชาญพุทธธรรมกว่า ๑,๐๐๐ รูป ได้รจนาคำอธิบายอรรถกถาพระไตรปิฎก เป็นภาษาบาลี กล่าวคือแต่งตำราอธิบายคัมภีร์อรรถกถา ซึ่งพระพุทธโฆสะได้ทำเป็นภาษาบาลีไว้ในการสังคายนาครั้งที่ ๖ คำอธิบายอรรถกถานี้ว่าตามสำนวนนักศึกษาก็คือ คัมภีร์ฎีกา ตัวพระไตรปิฎก เรียกว่าบาลี คำอธิบายพระไตรปิฎก เรียกว่า อรรถกถา คำอธิบายอรรถกถา เรียกว่า ฎีกา, การทำสังคายนาครั้งนี้ เนื่องจากมิใช่สังคายนาพระไตรปิฎก ทางลังกาเองก็ไม่รับรองว่าเป็นสังคายนา
หลังจากนั้น ก็มีการสังคายนาเกิดขึ้นในประเทศไทยอีก ๒ ครั้ง
สังคายนาครั้งที่ ๘ ทำในประเทศไทย ประมาณ พ.ศ. ๒๐๒๐ พระเจ้าติโลกราชแห่งเชียงใหม่ ได้อาราธนาพระภิกษุผู้ทรงไตรปิฎกหลายร้อยรูป ให้ช่วยชำระอักษรพระไตรปิฎก ในวัดโพธาราม เป็นเวลา ๑ ปี จึงสำเร็จสังคายนา ครั้งนี้จัดเป็นครั้งที่ ๑ ในประเทศไทย
สังคายนาครั้งที่ ๙ ทำในประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. ๒๓๓๑ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ปฐมกษัตริย์แห่งบรมราชจักรีวงศ์ กรุงรัตนโกสินทร์ ได้ทรงอาราธนาพระสงฆ์ให้ชำระพระไตรปิฎก ในครั้งนี้มีพระสงฆ์ ๒๑๘ รูป กับราชบัณฑิตาจารย์อุบาสก ๓๒ คน ช่วยกันชำระพระไตรปิฎก แล้วจัดให้มีการจารึกลงในใบลาน สังคายนาครั้งนี้สำเร็จภายใน ๕ เดือน จัดว่าเป็นสังคายนาครั้งที่ ๒ ในประเทศไทย
อย่างไรก็ตาม ข้อความที่กล่าวไว้ในหนังสือสังคีติยวงศ์ ก็นับว่าได้ประโยชน์ในการรู้ความเป็นมาแห่งพระไตรปิฎก อรรถกถา และฎีกา อย่างดียิ่ง ประวัติการสังคายนา ๙ ครั้งตามที่ปรากฏในหนังสือสังคีติยวงศ์ ซึ่งสมเด็จพระวันรัตรจนาไว้นี้ ภิกษุชินานันทะ ศาสตราจารย์ภาษาบาลีและพุทธศาสตร์ แห่งสถาบันภาษาบาลีที่นาลันทาในประเทศอิเดียได้นำไปเล่าไว้เป็นภาษาอังกฤษ ในหนังสือ ๒๕๐๐ ปี แห่งพระพุทธศาสนาในอินเดีย ซึ่งพิมพ์ขึ้นในโอกาสฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ ในอินเดียด้วย
สังคายนาครั้งที่ ๙ ทำในประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. ๒๓๓๑ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ปฐมกษัตริย์แห่งบรมราชจักรีวงศ์ กรุงรัตนโกสินทร์ ได้ทรงอาราธนาพระสงฆ์ให้ชำระพระไตรปิฎก ในครั้งนี้มีพระสงฆ์ ๒๑๘ รูป กับราชบัณฑิตาจารย์อุบาสก ๓๒ คน ช่วยกันชำระพระไตรปิฎก แล้วจัดให้มีการจารึกลงในใบลาน สังคายนาครั้งนี้สำเร็จภายใน ๕ เดือน จัดว่าเป็นสังคายนาครั้งที่ ๒ ในประเทศไทย
อย่างไรก็ตาม ข้อความที่กล่าวไว้ในหนังสือสังคีติยวงศ์ ก็นับว่าได้ประโยชน์ในการรู้ความเป็นมาแห่งพระไตรปิฎก อรรถกถา และฎีกา อย่างดียิ่ง ประวัติการสังคายนา ๙ ครั้งตามที่ปรากฏในหนังสือสังคีติยวงศ์ ซึ่งสมเด็จพระวันรัตรจนาไว้นี้ ภิกษุชินานันทะ ศาสตราจารย์ภาษาบาลีและพุทธศาสตร์ แห่งสถาบันภาษาบาลีที่นาลันทาในประเทศอิเดียได้นำไปเล่าไว้เป็นภาษาอังกฤษ ในหนังสือ ๒๕๐๐ ปี แห่งพระพุทธศาสนาในอินเดีย ซึ่งพิมพ์ขึ้นในโอกาสฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ ในอินเดียด้วย
การนับจำนวนการสังคายนาในแต่ละประเทศ มีความแตกต่างและการยอมรับต่างกันไป ในแต่ละประเทศ.
Sunday, 11 August 2013
ບາປ
ບາປ
(ຂຽນໂດຍ: ພອ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ ລົງໃນໃບລານຄັ້ງແຮກ ວັນທີ 29/05/11)
1. ທີ່ມາຂອງຄໍາວ່າ ບາປ
- ບາປ: ເປັນພາສາລາວ ໄດ້ຈາກພາສາປາລີ ປາປະ(ບາປ), ປາປະກັງ(ບາປໃຫຍ່)
2. ບາປແມ່ນຫຍັງ ?
- ບາປ ປຽບເໝືອນຂອງເສັຍຄຸນ ຫຼືຂອງຊໍາຣຸດຊຸດໂຊມ
ຫຼືຂອງເພພັງ,
ເສື່ອມ ມີຊື່ຮຽກຕ່າງໆນານາ ເຊັ່ນ ເຮືອນຊໍາຣຸດຊຸດໂຊມ, ເຮືອນເພ, ອາາຫານເສັຍຄຸນ, ຮຽກອາຫານບູດ, ຄໍາທີ່ວ່າບູດ, ຊໍາຣຸດ, ເພພັງ, ແຕກຫັກ, ເນົ່າ, ຂາດ, ແຕກ, ຫັກ, ຜຸ, ເພ,
ພັງ ແລະອື່ນໆ.
- ຖ້າເຮົາເວົ້າລວມໆ ຮຽກວ່າ "ເສັຍ"
ໝາຍຄວາມວ່າມັນບໍ່ດີ, ເຊັ່ນອາການເສັຍຈິດ ສາມາດຮຽກໄດ້ຫຼາຍຢ່າງ, ຈິດເສົ້າໝອງ, ຈິດຫວັ່ນໄຫວ, ໃຈຮ້າຍ, ໃຈດໍາ, ໃຈຂຸ່ນມົວ ແລະອື່ນໆ ແລ້ວແຕ່ຈະສື່ສານທາງໃດ ຄໍາວ່າເສົ້າໝອງ, ຕໍ່າຊາມ, ຊົ່ວຊ້າ, ຮ້າຍກາດ, ເປັນຄໍາບອກວ່າຈິດເສັຍ
ເຊິ່ງຄວາມໝາຍທາງສາສນາ ເພິ່ນໃຊ້ຄໍາວ່າ "ບາປ"
ຄໍາວ່າບາປ ຈຶ່ງໝາຍເຖິງຄວາມເສັຍຂອງຈິດນັ້ນເອງ
ຄືການທີ່ໃຈມີຄຸນະພາບຕໍ່າລົງ ບໍ່ວ່າເສື່ອມເສັຍໃນແງ່ໃດກໍຮຽກວ່າບາປໄດ້.
ອະທິບາຍ:
- ບາປໝາຍເຖິງ ສິ່ງທີ່ທໍາໃຫ້ຈິດໃຈເສັຍ ຄືມີຄຸນະພາບຕໍ່າລົງ
ບໍ່ວ່າເສັຍໃນແງ່ໃດກໍຮຽກວ່າບາປທັງສິ້ນ ສິ່ງທີ່ທໍາແລ້ວເປັນບາປ
ຄື
ອະກຸສົນກັມມະບົທ 10 ໄດ້ແກ່.
1. ຂ້າສັດ.
2. ລັກຊັບ,
3. ປະພຶດຜິດໃນກາມ.
4. ເວົ້າເທັດ.
5. ເວົ້າສໍ່ສຽດ.
6. ເວົ້າຄໍາຫຍາບ.
7. ເວົ້າເລື່ອນລອຍ.
8. ຄິດໂລບມາກ.
9. ຄິດພະຍາບາທ.
10. ມີຄວາມເຫັນຜິດ.
- ບາປ ເປັນກັມຊົ່ວ, ກັມບໍ່ດີ(ການກະທໍາຊົ່ວ, ການກະທໍາບໍ່ດີ) ເກີດຈາກ 3 ທາງ ຄື
1. ທາງກາຍ (ທໍາຊົ່ວ, ທໍາບໍ່ດີທາງກາຍ ເຊັ່ນຕົບຕີບີໂບຍ ຂ້າຟັນລັນແທງ)
2. ທາງວາຈາ. (ເວົ້າຊົ່ວ, ເວົ້າບໍ່ດີ ເຊັ່ນ ເວົ້າສໍ່ສຽດ, ກ່າວຮ້າຍ, ດ່າວ່າ)
3. ທາງໃຈ. (ຄິດຊົ່ວ, ຄິດບໍ່ດີ ເຊັ່ນ ຄິດບຽດບຽນ, ຄິດອິດສາ, ຄິດຢາກໃຫ້ເຂົາເສື່ອມເສັຍ)
- ມາດຕາຖານ ຂອງອາການທັງສາມ ທີ່ຮຽກວ່າເປັນບາປ ພໍອະທິບາຍໄດ້
ດັ່ງນີ້ ຄື.
1. ບຸາປ ຄືສິ່ງທີ່ລະເມີດສີນ 5 ທັງຫຼາຍ.
- ສິນຫ້າ 5
ເຮົາພໍຮູ້ຈັກແລ້ວວ່າຄືຫຍັງ ? ການທີ່ເຮົາຈະຄິດ(ໃຈ)
ການທີ່ເຮົາຈະເວົ້າ(ວາຈາ) ການທີ່ເຮົາຈະເຮັດ(ກາຍ)
ຫາກການກະທໍາທັງສາມມັນໄປທາງຊົ່ວກໍລະເມີດສິນຫ້າ, ຄວາມຄິດ ຄໍາເວົາ ແລະການກະທໍານັ້ນກໍເປັນບາປຢ່າງບໍ່ຕ້ອງສົງໃສ ເຊັ່ນ:
ກ. ການຄິດຜິດສິນ 5 ຄື ການຄິດຈະຂ້າ(1. ປານາ) ຄິດຈະລັກ(2.ອະທິນນາ), ຄິດຈະປະພຶດຜິດໃນກາມ(3.ກາເມ), ຄິດຈະຕົວະຫຼອດລວງ(ມຸສາ)
ຄິດຄິດຈະດື່ມເຫຼົ້າ, ມົວເມົາຫຼົງໃຫຼໃນຍົດຖາບັນດາສັກ
ຕໍາແໜ່ງ
ແລະອື່ນ(5.ສຸຣາແລະເມຣັຍ), ແມ່ນຈະຄິດແນວໃດກໍຕາມ ຊື່ວ່າບາປທາງໃຈແລ້ວ, ສ່ວນບາບທາງວາຈາກໍເຊັ່ດດຽວກັນ ຄື.
ຂ. ການເວົ້າຜິດສິນ 5 ບອກວ່າຈະຂ້າ(1. ປານາ) ບອກເຂົາໃຫ້ໄປລັກ(2.ອະທິນນາ), ການແນະນໍາ ຫຼືເວົ້າເລື່ອງກາມ(3.ກາເມ), ເວົ້າຕົວະ
ຫຼອກລວງ(ມຸສາ)ເວົ້າມົວເມົາຫຼົງໃຫຼໃນຍົດຖາບັນດາສັກ ຕໍາ ແໜ່ງ ແລະອື່ນ(5.ສຸຣາແລະເມຣັຍ), ແມ່ນຈະເວົ້າແນວໃດກໍຕາມ ຊື່ວ່າບາປທາງວາຈາແລ້ວ, ແມ່ນທາງການກະທໍາ ຖືເປັນຜົນສໍາເຣັດຂອງບາປທັງສາມ ເພາະຄົນຈະທໍາໃນສິ່ງທີ່ເປັນບາປໄດ້ ຕ້ອງພ້ອມທັງວາຈາ
ແລະໃຈແລ້ວ
ການທໍາບາປ ທີ່ຜິດສິນເປັນດັ່ງນີ້.
ຄ. ການຂ້າຕີບີໂບຍເຂົາ(1. ປານາ) ຖືເອົາຂອງເຂົາທັງເຈຕະນາບໍ່ເຈຕນາ(2.ອະທິນນາ), ຫຼິ້ນຊູ້ສູ່ລູກຜົວເມັຍເຂົາ(3.ກາເມ), ຕົວະຫຼອກລວງເຂົາ(ມຸສາ)
ກິນເຫຼົ້າ
ແລະຫຼົງໃຫຼມົວເມົາໃນຄວາມຮັ່ງ ຄວາມມີ ຍົດຖາບັນດາສັກ(5.ສຸຣາແລະເມຣັຍ).
1. ບາປຄືສິ່ງບໍ່ສະບາຍກາຍ ສະບາຍໃຈທັງຫຼາຍ.
- ນອກຈາກລ່ວງລະເມີດສີນທັງ 3 ແບບ ຄືຄວາມບໍ່ສະບາຍກາຍ
ບໍ່ສະບາຍໃຈທັງຫຼາຍ ຫາກຄິດ ເວົ້າ ທໍາ ໃດໆ ເມື່ອຄິດ ເວົ້າ ທໍາແລ້ວ
ກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມຂຸ່ນມົວ ເສັຍຫາຍ ບໍ່ສະບາຍ ເປັນທຸກ ທໍາໃຫ້ເກີດອາ ຣົມດ້ານລົບ ເຊັ່ນ: ບໍ່ຊອບໃຈ, ບໍ່ພໍໃຈ, ໝຸດໝັດ, ຂຸ່ນມົວ, ໄປຈົນເຖິງໂກດມີໂທສະຮຸນ
ແຮງ,
ອາການຮຸນແຮງຕ່າງໆ ເກີດຈາກໃຈບໍ່ນິ້ງ ບໍ່ເປັນສຸກ ຮ້ອນກະວົນກະວາຍ ເສົ້າໝອງ ບໍ່ຊອບໃຈຄົນນັ້ນ
ຊັງຄົນນີ້ ອິດສາ ບຽດບຽນ ທໍາຮ້າຍ ກ່າວຮ້າຍ ສະຣຸບ ເມື່ອໃດໃຈບໍ່ນິ້ງ
ໃຈບໍ່ສຸຂຸມ ເກີດຄວາມ ຄໍາເວົ້າບໍ່ດີ ກໍກາຍເປັນການກະທໍາບໍດີ
ກໍມີອາຣົມໄປທາງລົບ, ກາຍເປັນຄວາມທຸກ ແມ່ນຈະພຽງສ້ຽວໜຶ່ງຂອງໃຈ ກໍຊື່ວ່າບາປ
ດ້ວຍປະການສະນີ້ແລ.
ວິທີເບິ່ງຕົວເອງ ຫຼືວ່າເບິ່ງຄົນອື່ນວ່າບາປ ໄດ້ຈັ່ງໃດ ?
- ເບິ່ງຕົນເອງ ແມ່ນເບິ່ງວ່າໃຈຕົນເປັນທຸກ ຂົ້ວມົວ ເວົ້າ ທໍາ
ເປັນໄປໃນລັກສະນະ ທີ່ກ່າວຂ້າງເທິງນັ້ນບໍ ?
- ເບິ່ງຄົນອື່ນ: ກໍເບິ່ງໄດ້ 2 ຢ່າງ ຄື ເບິ່ງການເວົ້າ ແລະການກະທໍາ
ບໍ່ວ່າຈະການຄິດ ການກະທໍາ ຫາກອອກມາດັ່ງທີ່ກ່າວແລ້ວຂ້າງຕົ້ນຊື່ວ່າບາປ
ຫາກເຮົາບໍ່ເຫັນໜ້າກັນ ກໍເບິ່ງການຂຽນ ຂອງເຂົາກໍພໍຮູ້ໄດ້ວ່າເປັນຄົນບາປ
ຫາກສະແດງອອກມາໜ້ອຍ ກໍບາປນ້ອຍ ສະແດງອອກມາຫຼາຍ
ກໍບາປຫຼາຍແລ.
- ເປັນມິດກັບຄົນບາປຍ່ອມໄດ້ບາປດ້ວຍ:
1. ຮ່ວມຄິດ ໃຫ້ການປຶກສາຫາຣື ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນ ສະແດງຄວາມຍິນດີ
ຫຼືຮ່ວມອຸດົມການ
2. ຮ່ວມເວົ້າ ເວົ້າຈາປາໃສ, ແນະນໍາສັ່ງສອນ, ຍົກຍໍສໍຣະເສີນ.
3. ຮ່ວມທໍາ(ເຮັດ) ເຮັດຕາມ ປະຕິບັດຕາມ ລົມມື ຊ່ວຍແຮງ
ຈະດ້ວຍເຈຕະນາ ບໍ່ເຈຕະນາ ດ້ວຍບໍ່ຮູ້ ດ້ວຍບໍ່ເຂົ້າໃຈ
ດ້ວຍປັນຍາເຍົາ
ຫຼົງໃຫຼ ຄັ່ງໃຄ້ ດ້ວຍບັງຄັບຄູ່ເຂັນ ດ້ວຍເພາະຂົ້າເປັນຍາດພີ່ນ້ອງ
ໝູ່ກອງເຮົາ ທັງໝົດລ້ວນແຕ່ ໄດ້ຮັບບາປສະເໝີກັນແລ.
Subscribe to:
Posts (Atom)